Czeskie leśnictwo, niegdyś uważane za filar stabilności i bogactwa narodowego, znajduje się obecnie na rozdrożu. Zmiany klimatyczne, niszczycielska klęska kornika, przeludnienie dzikich zwierząt i długotrwałe uzależnienie od monokultur świerkowych stanowią ogromne wyzwania, na które tradycyjne metody zarządzania lasami nie przyniosą odpowiedzi.
Obecne podejścia do gospodarki leśnej są często uważane za odporne na dynamicznie zmieniające się warunki klimatyczne. Monokultury świerkowe, które dominują w czeskich lasach, są szczególnie wrażliwe w kontekście rosnącej suszy i rosnących temperatur. Otworzyło to drzwi do inwazji szkodników, takich jak kornik drukarz, który szybko się rozprzestrzenia i niszczy całe obszary.
Eksperci tacy jak Ales Erber wzywają do przyspieszonej zmiany paradygmatu, która obejmowałaby przejście w kierunku bardziej zróżnicowanych gatunkowo i wiekowo lasów. Erber opowiada się za wizją, w której lasy są nie tylko magazynem drewna, ale także złożonym ekosystemem, który pełni zarówno funkcje ekologiczne, jak i gospodarcze. Zróżnicowane lasy, w przeciwieństwie do monokultur, byłyby lepiej odporne na zagrożenia środowiskowe i zapewniałyby stabilność produkcji drewna dla przemysłu krajowego.
Bardziej zróżnicowana mieszanka gatunków drzew powinna również przyczynić się do lepszej adaptacji lasów do zmieniającego się klimatu. Wizja obejmująca nie tylko świerk, ale także gatunki liściaste i inne może potencjalnie zwiększyć wartość dodaną produkowanego drewna. Poprawiłoby to nie tylko rentowność ekonomiczną, ale także stabilność ekologiczną lasów. Drewno liściaste, często pomijane, ma znaczny potencjał w zrównoważonej produkcji.
Poglądy i sugestie Erbera zostały niedawno zaprezentowane podczas premiery książki "Wood Buildings: a New Era of Sustainable Construction", w której mówił o potrzebie dostosowania leśnictwa do potrzeb współczesnych czasów, zarówno pod względem środowiskowym, jak i ekonomicznym.
Oczekuje się, że przyszłe lasy będą w stanie lepiej radzić sobie z wyzwaniami, takimi jak ekstremalne zjawiska klimatyczne. Jednocześnie jednak rozważa się wpływ tych zmian na rekreacyjne i tradycyjne działania, takie jak zbieranie grzybów, które mogą być trudniejsze w bardziej zróżnicowanych i gęstych lasach.
Zmiana paradygmatu w leśnictwie obiecuje zatem nie tylko uczynić lasy bardziej odpornymi na szkodniki i zmiany klimatu, ale także przyczynić się do bardziej zrównoważonego przemysłu drzewnego. W czasach, gdy kwestie środowiskowe są coraz ważniejsze, wydaje się, że powrót do różnorodności i naturalności może być kluczem do długoterminowego zrównoważonego rozwoju.
